ديسمبر 2022

! Kangaroo and strange factکه‌نگه‌ر و ڕاستیه‌کی سه‌یر 

 

جۆرێکی که‌نگه‌ر ئه‌وگیانداره‌یه‌ که‌ دوو جۆر شیری پێکهاته‌ جیاواز بۆ دوو ته‌مه‌نی جیاواز له‌ یه‌ک کاتدا به‌رهه‌م ئه‌هێنێ !


بێچووی که‌نگه‌ر که‌پێی ئه‌وترێ ((joeys چه‌ند مانگێک له‌ناوسکی دایکی ئه‌مێنێته‌وه‌ که‌پێی ئه‌ڵێن گیرفان وه‌ شیر ئه‌خوات پاشان که‌ ئه‌و گیرفانه‌شی جێ هێشت له‌ده‌ره‌وه‌ش تا ته‌مه‌نی ساڵێک تێ ئه‌په‌ڕێ شیر ئه‌خوات  و پاشان ئه‌وه‌ستێ له‌ شیر خواردن و به‌ته‌واوی ئه‌چێته‌ سه‌رخواردی وشک.
کاتێ بێچوویه‌کی هه‌یه ‌و بێچویه‌کی تری ئه‌بێ شتێکی سه‌یر له‌ پێکهاته‌ی شیری ناو گوانه‌کانیا ڕووئه‌یات و به‌جۆرێک بۆ بێچووه‌ گه‌وره‌که‌ شیرێکی پڕه‌ له‌ کاربۆ هیدرا
ت واته‌ گوانێکی شیرێک ئه‌یات که‌ به‌کاربۆ هیدرات ده‌وڵه‌مه‌نده‌ و وه‌ گوانه‌که‌ی که‌ش که‌ گۆڕانی به‌سه‌ردایه‌ت و شیرێک ده‌ره‌یات که‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌ چه‌وری (fat) و پڕۆتین بۆ تازه‌ له‌دایک بووه‌که‌. ئه‌مه‌ش شتێکی که‌م وێنه‌یه‌ له‌ ناو گیانداره‌ شیرده‌ره‌کان به‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی که‌ بۆ ماوه‌یه‌کی زۆر شیر به‌ بێچووه‌کانیان ئه‌یه‌ن.


ته‌نها ئه‌توانین بڵێین  پاک و بێگه‌ردی بۆ خوای باڵاده‌ست له‌ جوانی و ناوازه‌یی دروستکراوه‌کانی


ئاماده‌کردن و وه‌رگێڕان:

 1- باوان مصطفی عبدالرحمن (مامۆستا له‌ به‌شی زانستی ئاژه‌ڵ، کۆلێژی زانسته‌ ئه‌ندازیارییه‌ کشتوکاڵیه‌کانی زانکۆی سلێمانی)

2- اسماعیل عثمان کریم (ئه‌ندازیاری کشتوکاڵی, بواری زانستی ئاژه‌ڵ و سه‌رپه‌رشتیار له‌ کارگه‌ی ده‌رمانی پایۆنیر-سلێمانی)

سه‌رچاوه‌کان:-
1- Omg-facts.com/Animals/Kangaroos-Can-Produce-Two-Different-Type/21148

2- Zooborns.com/zooborns/2012/04/wallaby-twins-a-rare-and-welcome-surprise.html








زینک ماددەیەکی خۆراکی بچووکە ئەم ڕۆڵە گرینگانەی هەیە لە رووەکدا :-

١-توخمی زینک ڕۆڵی هەیە لە درووست بوونی ترشی ئەمینی تریپتۆتان (tryptophan) کە ئەم ترشە ئەمینیە بەرپرسە لە بەرهەمهێنانی هۆرمۆنی ئۆکسین لە رووەکدا.
٢-زینک رۆلی هەیە لە بەرهەمهێنانی ترشی ئەمینی گلاسین (glycine amino acid) کە گرنگە لە میتاپۆلیزمی پرۆتین لە رووەکدا.
٣-ڕۆڵی هەیە لە درووست بوونی کلۆرۆفیل کە بەرپرسە لە ڕەنگی سەوزی ڕووەک.
٤-زینک کاردەکات بۆ پێگەیشتنی دانەوێڵەی گەنم هەروەها لە فاسۆڵیا و فسیتق بۆیە گرینگیدان بە توخمی زینک لەم بەرووبوومانە کوالێتی بەرهەمەکە بەرزدەکاتەوە.
٥-ئەم توخمە لە قۆناغی گوڵکردنی رووەک گرنگە بەوپێیەی گوڵەکان دەگۆرێن بۆ گرێ وقەد پتەوتر دەبێت.  

نیشانەکانی کەمی توخمی زینک لە رووەکدا:-
١-دەبێتە هۆی دەرکەوتنی پەڵەی زەرد لەسەر گەڵا.
کەمی زینک دەبێتە هۆی رێگریکردن لە دابەشبوونی خانەکانی رووەک کە دەبێتە  هۆی هەڵوەرینی گوڵ.

نووسینی : ئارا قادر
ئەندازیاری کشتوکاڵی