ڕیشالە خۆراکییەکان بۆ ژیانێکی سەلامەت

ڕیشالە خۆراکییەکان (الیاف الغذائیـة - Dietary Fiber) پێکهاتەیەکی گرنگی خۆراکن و بە شێوە و بڕى جیاواز لە خواردنەکاندا هەن . پێکهاتەى کیمیاوییان بریتیە لە شەکری ئالۆز کە هەرس نابێت لە دەم و گەدە و دەکاتە ریخۆلەکان بە بێ هەرس بوون. ڕیشالە خۆراکییەکان دوو جۆریان هەیە تواوە لە ئاودا وەکو لە سێو و سێوى ژێر زەوی وە  نەتواوە لە ئاودا وەکو لە سەوزەکاندا هەن. 

بە شێوەیەکی گشتی  پیاو پێویستە ڕۆژانە  (٢٥-٣٠)غم و ئافرەت (٢٠-٢٥) غم ڕیشاڵە خۆراکییەکان بخوات ڕۆژانە. بە هۆی گرنگیان بۆ تەندروستی مرۆڤ گرنگییەکی تایبەتیان هەیە. 

ئەمەش هەندێک لە سوودەکانی ڕیشاڵە خۆراکییەکان:

١) نەخۆشییەکانی کۆلۆن :

ڕیشالە خۆراکییەکان توانای هە ڵگرتنی ئاویان هەیە کاتیک بە کۆئەندامی هەرس تێپەر دەبن بەمەش قەبارەى خواردنەکە زیاد دەبێت و پەستان لەسەر کۆلۆن کەم دەکاتەوە بەمەش کێشەى قە بزى کەم دەکاتەوە هەروەها مەترسی شێرپەنجەی کۆلۆن کەم دەکاتەوە.

٢) نەخۆشیەکانی دڵ:

ڕیشالە خۆراکییەکان توانای کەم کردنەوەى کۆلیسترۆڵیان هەیە ئەمەش لە مەترسیەکانی نەخۆشیەکانی دڵ و خوێنبەرەکان دەمانپارێزێت.

٣) نەخۆشی شەکرە:

ڕیشالە خۆراکییەکان توانای ڕێکخستنی شەکرى خوێنیان هەیە لە لەشدا بۆیە یارمەتی دەرێکی گرنگن و بۆ کەم کردنەوەى مەترسیەکانی نەخۆشی شەکرە زۆر بە سوودە.

٤) پەستانی خۆێن: 

لێکۆلینەوەکان دەریان خستووە کە خواردنی ڕیشالە خۆراکییەکان بە شیوەیەکی ڕێک و تەواو توانای کەم کردنەوەى مەترسیەکانی بەرزى پەستانی خوێنیان هەیە.

٥) کیش دابەزاندن:

ڕیشالە خۆراکییەکان توانای بەخشینی هەستی تێربوونیان هەیە بۆماوەیەکی درێژ و وا دەکات کە کەسەکە خواردنی زیاتر نەخوات و هەست بە تێر بوون بکات. بەمەش دەتوانین خۆمان لە کێش زیادبوون بپارێزین.

٦) ترشاندنی کۆلۆن:

ڕیشالە خۆراکییەکان وەکو باسمان کرد لەسەرەوە تا دەگاتە کۆلۆن هەرس نابێت بەڵام کە دەگاتە ڕیخۆلە باریکە و ئەستورە لەوێ لەلایەن بەکتریایە سوود بەخشەکان هەرس دە کرێت و کۆمەلیک ترشی سوود بەخش بەرهەم دەهێنرێت کە پێویستن بۆپاراستنی تەندروستی کۆلۆن وپاراستنی لە هەوکردن بە هۆی بەکتریای زیان بەخش.

ئامادەکردنی:

یاسین مامند گەڵاڵی

ماستەر لە زانستی خۆراک و تەندروستی